Elektra aansluiten

's Avonds een boek lezen bij het licht van een nachtlampje, een lekker koud drankje uit de koelkast of gewoon even je telefoon opladen. Allemaal vanzelfsprekend wanneer er stroom beschikbaar is. In een camper is dit natuurlijk niet zo standaard als bij jou thuis. Wel is er van alles mogelijk tegenwoordig. Omdat wij van plan zijn om in onze camper te gaan wonen hebben wij ervoor gekozen om veel opties in te bouwen zodat wij altijd voldoende stroom hebben om lang "off grid" te kunnen blijven staan.


welke accu

Wanneer je een bus gaat ombouwen tot camper zul je een extra accu moeten aanschaffen buiten de startaccu van jouw bus, anders zou na een nachtje kamperen jouw startaccu zo leeg zijn dat je de camper niet meer kunt starten. Een standaard startaccu in auto of bus is ook niet geschikt voor gebruik als huishoudaccu in een camper. Dit heeft te maken met de afname van stroom.

Dan kun je ook nog kiezen of je 1 of meerdere accu's wilt gebruiken in jouw camper. Wanneer je voor 1 huishoudaccu kiest zul je alleen beschikking hebben tot 12 Volt. Als je 2 accu's aansluit kun je ervoor kiezen om deze parallel te schakelen waardoor je meer capaciteit hebt of je kunt de accu's in serie schakelen zodat je gebruik kunt maken van 24 Volt. Het voordeel van 24 Volt is dat je minder dikke kabels hoeft te gebruiken. Het nadeel kan zijn dat er minder verbruikers beschikbaar zijn in 24 Volt dan in 12 Volt. Hieronder een lijstje verschillende accu's en de eigenschappen hiervan.

  • STARTACCU: Deze accu is standaard uitrusting van iedere auto, bus of camper. De accu beschikt over meerdere dunne platen per cel. Hierdoor is snelle ontlading mogelijk tot een niveau van 80% van de totale capaciteit. Hierdoor is deze accu niet geschikt als huishoudaccu voor een camper.
  • SEMI-TRACTIE ACCU: Deze accu is, in tegenstelling tot de startaccu, beter geschikt als huishoudaccu voor een camper. De accu beschikt over dikkere loodplaten waardoor de accu langzamer ontladen kan worden tot een niveau van 50% van de totale capaciteit. Hierdoor is deze accu zeer geschikt als huishoudaccu in een camper.
  • AGM ACCU (Absorbing Glass Material): Dit type accu heeft bijna dezelfde eigenschappen als een Semi-Tractie accu, alleen is deze accu onderhoudsvrij, gas dicht en lekvrij. In tegenstelling tot loodaccu's beschikt deze accu over glasvezel matten waarin het accuzuur zit opgeslagen. Hierdoor zou deze accu zelfs op zijn kant gezet kunnen worden.Dit maakt de accu zeer geschikt voor huishoudaccu in camper of boot. De levensduur van een AGM accu zal gemiddeld ook wat langer zijn dan die van lood accu's
  • GEL ACCU: Net zoals een AGM accu is de gel accu onderhoudsvrij, gas dicht en hij lekt ook niet. Het voordeel van deze accu is dat hij kan worden ontladen tot maar liefst 20% van de totale capaciteit. Hierdoor kun je evenveel stroom gebruiken van een kleinere accu dan wanneer je een semi-tractie of AGM accu hebt. Deze accu is ook zeer geschikt voor gebruik in camper of boot, ook zeker vanwege het kleinere formaat. Wel is de aanschafprijs een stuk hoger dan van de bovenstaande accu's
  • LITHIUM-ION ACCU: Dezelfde accu die ook in iedere telefoon of tablet zit. Deze accu heeft als belangrijkste eigenschap dat hij volledig kan worden ontladen zonder aanzienlijk te beschadigen. Hierdoor is het mogelijk een veel kleinere accu te gebruiken. Ook zijn deze accu's veel lichter dan de andere accu's. Het nadeel is dat de Li-Ion accu's nog erg duur zijn en ook zijn de meningen verdeeld over de veiligheid ervan. Verhalen over het in brand vliegen van deze accu's bij verkeerd laden.

Wij hebben gekozen voor een AGM accu met een capaciteit van 260ah. Dit houdt in dat we maximaal 130ah kunnen gebruiken voordat de accu zal moeten worden opgeladen. Om te berekenen wat voor accu je nodig hebt zou je een lijstje moeten maken van alle verbruikers in jouw camper. Iedere verbruiker heeft een aangegeven wattage (dit is te vinden op het apparaat of in de beschrijving).

 

 

2 accu's parallel geschakeld

 

 

2 accu's serie geschakeld


Stroom verbruik in camper berekenen

Wanneer je een lijstje gemaakt hebt met daarop alle verbruikers en het wattage per verbruiker, kun je gaan uitrekenen hoeveel ampère (stroom) jij verbruikt.

Hiervoor gelden de formules: 

  • P = U x I en U = P / I en I = P / U
    • staat voor Vermogen (Wattage)
    • staat voor spanning (Volt)
    • staat voor stroomsterkte (Ampère)

In een camper gebruik je waarschijnlijk alleen 12 Volt van jouw accu. Alleen wanneer je 2 accu's hebt en deze in serie schakelt zul je 24 Volt gebruiken. Er vanuit gaande dat we 1 accu hebben en daarmee 12 Volt genereren kunnen we van iedere verbruiker als volgt het verbruik bereken.

  • voorbeeld:
    • Koelkast:         19 Watt  
      • I = P / U                 (P) 19 Watt (U) 12 volt = (I) 1,58 Ampère

Nu weet je hoeveel stroom jouw koelkast per uur verbruikt verbruikt. Vermenigvuldig dit met het aantal uren dat het apparaat per dag in gebruik is en je weet hoeveel stroom jouw apparaat per dag verbruikt. Voor een koelkast zal dat 24 uur per dag zijn. dus 1,58 24 37,92 Ampère.

Als je dit met iedere verbruiker doet en daarna alle uitkomsten bij elkaar optelt weet je hoeveel stroom jij per dag gaat verbruiken. Dit getal kun je weer gaan gebruiken om voor jouw plannen een passende accu te zoeken.

Wanneer je bijvoorbeeld 80 Ampère per dag gaat gebruiken en je wilt minimaal 2 dagen "Off Grid" kunnen blijven staan, kun je kiezen voor een AGM accu met een capaciteit van (80 x 2) x2 = 320Ah. Omdat je een AGM accu maar tot 50% kunt ontladen zonder te beschadigen zal deze 2x meer capaciteit nodig hebben dan jouw verbruik zonder bij te laden. Kies je voor een LI-ION accu dan heb je voldoende aan één of meerdere accu's met een totale capaciteit van 160Ah.

 

Omdat de meeste mensen, die voor langere tijd "off Grid" willen staan, vaak kiezen voor zonnepanelen zal hier ook rekening mee moeten worden gehouden. Afhankelijk van de capaciteit van de zonnepanelen en de hoeveelheid zon kun je met een verbruik van 80 Ampère per dag soms wel een week "off grid" blijven staan. Later meer over zonnepanelen.....

 

 

een voorbeeld van een lijst met verbruikers

Als je weet hoeveel stroom per dag je gaat gebruiken en daarbij rekening houdt met het aantal dagen dat je maximaal "off grid" wilt blijven staan dan weet je welke accu je aan moet schaffen.


Zonnepanelen

Tegenwoordig zie je veel campers met één of meerdere zonnepanelen op het dak. Dit is erg aan te raden wanneer je minder afhankelijk wil zijn van standplaatsen met stroom en wanneer je wilt wildkamperen. Doordat de kwaliteit van de moderne zonnepanelen, de laatste jaren, enorm vooruit is gegaan, worden de zonnepanelen kleiner, lichter en hebben ze een hoger rendement. Ook is de prijs minder hoog dan jaren geleden. 

Zonnepanelen zijn er in verschillende soorten en maten. Belangrijk voor jou is dat de zonnepanelen op het dak van jouw bus passen en dat de opbrengst ervan groot genoeg is om aan jouw verwachting te kunnen voldoen. Houdt rekening met het plaatsen van de zonnepanelen met de beschikbare ruimte op het dak. Als je een extra dakraam wilt, een airco of een dakluifel. Dan moet je daar rekening mee houden bij de aanschaf van jouw zonnepanelen.

Zonnepanelen op buscampers worden meestal vast gelijmd en niet op het dak geschroefd. Let hierbij goed op welke lijm je gebruikt. De lijm moet weer en UV bestendig zijn. Wij hebben gekozen voor "Sikaflex 252". dit is een taaie weersbestendige lijmkit welke een hoge dynamische belastbaarheid heeft. Dit houdt in dat de lijm veerkrachtig is en dus, bij voldoende aanbreng, voor vering zorgt en niet scheurt wanneer het oppervlak van het dak gaat torderen tijdens het rijden. Meestal worden de zonnepanelen niet direct op het dak gelijmd maar dmv steunen. de hoeksteunen worden op het dak gelijmd en de zonnepanelen op hun beurt weer op de hoeksteunen vast geschroefd.

Hier zie je hoe zonnepanelen dmv hoeksteunen op het dak van een buscamper gemonteerd zijn.

Wij hebben gekozen voor 2 grote zonnepanelen in de lengte te plaatsen zodat er voldoende ruimte overblijft voor een dakluifel aan de zijkant.

Hoe sluit je zonnepanelen aan?

Het klinkt allemaal best wel ingewikkeld als je er nog nooit mee te maken hebt gehad. Maar ook voor ons was het de eerste keer, en het is ons ook gelukt. Wanneer je hebt uitgemeten waar de zonnepanelen moeten komen en je hebt de steunen op het dak gelijmd en daar de zonnepanelen op bevestigd kun je de bedrading aansluiten. Zonnepanelen worden standaard geleverd met bedrading voorzien van "MC4 stekkers". Dit zijn gemakkelijk aan te sluiten stekkers (mannetje = min- / vrouwtje = plus+) 

Vaak is de bedrading niet lang genoeg om direct door te trekken naar de lader. Je zult dus ook extra verlengkabel moeten aanschaffen. Wanneer je meer dan één zonnepaneel op jouw dak legt dan heb je nog de keuze om de zonnepanelen serie te schakelen of parallel. Beide hebben voor- en nadelen.

Wanneer je meerdere panelen in serie schakelt zullen zij als één zonnepaneel functioneren. Het voordeel hiervan is dat er een hoger voltage behaalt wordt en dat de panelen daardoor eerder gaan laden bij minder zonlicht. Ook heb je minder dikke kabels nodig en dus minder spanningsverlies. Het nadeel hiervan is dat je grotere kans hebt op spanningsverlies doordat er schaduw op de zonnepanelen valt. Het is namelijk zo dat een zonnepaneel erg snel terugvalt wanneer er een aantal cellen in de schaduw terecht komen. Dus wanneer jouw panelen als één zonnepaneel functioneren is een beetje schaduw op 1 paneel voldoende om de gehele laadcapaciteit terug te brengen.

Wanneer je voor parallel schakeling kiest blijven de verschillende zonnepanelen onafhankelijk van elkaar werken. Hierdoor heb je minder snel een hoog voltage maar verliezen niet direct alle zonnepanelen hun werking wanneer er maar 1 paneel in de schaduw terecht komt.

Wij hebben gekozen voor het schakelen in serie. Ook omdat wij verder weinig grote dingen op het dak hebben en daar dus geen schaduw van kunnen krijgen. Kies je ervoor om bijvoorbeeld ook een schotelantenne op het dak te plaatsen of een airco. Dan wordt de kans groter dat één van deze schaduw gaat creëren voor een zonnepaneel.

Wanneer je kiest voor parallel aansluiting heb je ook een extra verloopstekker nodig zodat je maar 2 gaten in het dak hoeft te boren en niet voor ieder paneel 2 gaten moet boren. 

Wanneer je serie schakelt sluit je de + van het ene zonnepaneel aan op de - van de andere. Zo hou je een - aansluiting van het eerste zonnepaneel over en een + aansluiting van de laatste. Deze voer je door het dak naar binnen.

Voor het doorvoeren door het dak zul je 2 gaten moeten boren één voor de min- aansluiting en één voor de plus +. Over deze gaten komt dan een "dakdoorvoer". Wanneer je gaten geboord hebt kun je deze eerst ook weer aflakken met "Hammerite"en daarna een rubber doorvoer tule aanbrengen om het beschadigen van de kabels te voorkomen. De dakdoorvoer kun je dan weer op het dak lijmen met dezelfde lijmkit waarmee je ook de hoeksteunen van de zonnepanelen hebt vastgelijmd.

Wanneer de bedrading naar binnen is gevoerd moeten deze worden aangesloten op een speciale lader welke het geleverde voltage omzet in de juiste spanning voor het laden van jouw accu. Er zijn momenteel 2 gangbare type laders op de markt. De PWM-lader en de MPPT-lader. Het grote verschil zit voornamelijk in de toepassing. Heb jij gekozen voor één klein zonnepaneel dan zal een PWM lader volstaan. Deze zorgt ervoor dat de geleverde spanning niet boven de spanning van de accu komt en laadt de accu dus onder veilige spanning op. Heb jij meerdere zonnepanelen, en zijn deze ook nog eens in serie geschakeld, dan wil je optimaal gebruik maken van de geleverde hoeveelheid stroom. Een MPPT lader zal dan beter tot zijn recht komen. Deze lader gebruikt het maximale vermogen van de zonnepanelen en zet dit om naar laadspanning voor jouw accu. 

Met andere woorden; een MPPT lader haalt meer uit jouw zonnepanelen dan een PWM lader, maar dit heeft alleen effect wanneer de maximale opbrengst van jouw panelen hoog genoeg is.

Wij hebben gekozen voor een "Victron Energy Smaart Solar MPPT 100/30". Wij hebben twee zonnepanelen op het dak van 175Wp en deze zijn in serie geschakeld.


Accu bijladen

Omdat we tegenwoordig niet meer zonder stroom kunnen willen we natuurlijk niet dat we met een lege accu komen te staan. Als jij zonnepanelen op jouw dak hebt welke niet volledig in jouw dagelijkse behoefte kunnen voorzien of de zon laat zich een aantal dagen te weinig zien dan kan het nodig zijn om jouw accu bij te laden op een andere manier. Dit kan op verschillende manieren.

  1. bijladen via "walstroom". (stroom van de camping of een huis)
  2. bijladen tijdens het rijden via de dynamo van de auto.
  3. bijladen dmv een aggregaat.

Zoals je hierboven ziet zijn er verschillende manieren met ieder zijn voor en nadelen. Wij hebben gekozen voor het laden via "walstroom" en tijdens het rijden. Het laden dmv een aggregaat hebben wij niet gedaan vanwege de hoge aanschafprijs van een aggregaat, de ruimte in de bus (zo'n aggregaat is best groot) en dat ding maakt ook nogal herrie.

Het bijladen via "walstroom", oftewel stroom van buiten jouw camper is erg simpel. Wanneer je een doorvoer in jouw bus hebt gemaakt waar je een campingstekker op aan kunt sluiten zodat je 230V in jouw camper hebt kun je hier gewoon een acculader op aansluiten. Stekker in het stopcontact en hij doet het. Ook hier hebben wij weer gekozen voor "Victron Energy" dit omdat we alles zoveel mogelijk van hetzelfde merk willen houden. 

Voor het bijladen van de accu dmv de dynamo in de bus tijdens het rijden zijn er ook weer verschillende opties. Dit is erg afhankelijk van wat voor type motor er in jouw bus zit en daarmee welke dynamo. Eerst zul je moeten weten of jouw bus beschikt over de zogenaamde "intelligente dynamo". Dit is een systeem dat is ingebouwd in dieselauto's vanaf +/- 2012. Om dat de laatste jaren CO2-uitstoot erg belangrijk is geworden zijn autofabrikanten dieselmotoren gaan aanpassen om de CO2-uitstoot te verminderen. De "intelligente dynamo" is hier een voorbeeld van. Bij oudere auto's draaide de dynamo continue zodat de accu van jouw auto altijd wordt bijgeladen. Tegenwoordig kunnen ze ook laadstroom halen uit remmen, maar als jouw accu 100% geladen is zal er met deze stroom niets gebeuren. Dus nu hebben ze een systeem ontwikkeld dat de dynamo niet meer draait wanneer de startaccu 80% geladen is zodat er ruimte overblijft om de energie op te slaan welke vrijkomt tijdens het remmen. Dit is natuurlijk een mooie uitvinding, maar lastig voor camperaars, omdat jouw huishoudaccu nu ook niet meer wordt geladen als de dynamo niet draait. Maar natuurlijk is hier een oplossing voor. De zogeheten "Booster" zorgt ervoor dat dit systeem om de tuin geleid wordt. De booster vraagt, tijdens het rijden, continue stroom van de startaccu waardoor de dynamo zal blijven draaien. De booster zet deze stroom dan om in de juiste laadstroom voor jouw huishoudaccu. Het werkt perfect alleen is het behoorlijk prijzig.

Wanneer jouw bus niet beschikt over een intelligente dynamo zijn de optie goedkoper en eenvoudiger. De meest gekozen en meest betaalbare optie is het "Cyrix scheidingsrelais". Dit is een relais dat ervoor zorgt dat jouw huishoudaccu wordt bijgeladen wanneer de spanning van jouw huishoudaccu lager is dan die van de geleverde spanning van de dynamo. Wanneer je de motor uitzet zal de dynamo geen stroom meer leveren en zakt dus de spanning. Het relais sluit en jouw huishoudaccu krijgt geen stroom meer en zal dus niet jouw startaccu leegtrekken. Het nadeel van alleen een scheidingsrelais is dat het alleen maar bulklading geeft en jouw huishoudaccu dus maar voor max 80% kan opladen. Wij hebben hiervoor gekozen omdat we zonnepanelen hebben welke de laatste 20% wel kunnen aanvullen. 

Ook hier kun je weer een aparte lader tussen zetten om de accu wel volledig vol te kunnen laden tijdens het rijden. Het maakt je weer minder afhankelijk van de zon of de locatie, maar het zal ook ruimte in beslag nemen en maakt het totale plaatje ook weer duurder. Maar het belangrijkste is dat het voldoet aan jouw verwachting.


Elektra schema

Nu jij weet welke apparaten er in jouw camper komen en hoe jij deze van stroom gaat voorzien wordt het tijd om een elektra schema te maken. Hierop kun jij precies zien wat je waarop aan moet sluiten en hoeveel verschillende kabels je moet gaan trekken. Probeer in het elektra schema alvast rekening te houden met de aansluitingen op de zekeringen, de accu en andere aansluitingen, zodat je direct de juiste hoeveelheid kabelschoenen kunt bestellen. Wij hebben soms best wat tijd verloren met de elektra aansluiting doordat we regelmatig bij moesten bestellen. En het gebruik van de juiste kabelschoenen en kabels is ERG belangrijk voor de veiligheid.

Hier een voorbeeld van een schema met daarin foto's zodat het duidelijk op je netvlies staat. En dan kun je ook een goede inschatting maken van de ruimte die je kwijt gaat zijn aan alle apparatuur.

Dit is een voorbeeld van een schema met meer details maar minder plaatjes zodat het meer informatie geeft over de aansluiting maar minder een beeld vormt.

Mijn advies is om vooral goed naar verschillende schema's te kijken en dan voor jezelf duidelijk te hebben hoe jij jouw schema op papier gaat zetten. Het gaat erom dat jij het kunt lezen en begrijpen. 


Kabeldikte en zekeringen

Voor veiligheid is het erg belangrijk dat je de juiste kabeldikte en de juiste zekeringen kiest voor jouw aansluiting. Het klinkt alsof het wel meevalt als je het over een 12V aansluiting hebt. Maar niets is minder waar. In alle huizen in Nederland ligt 230V wat veel hoger is dan de 12V in een camper. Dit houdt in dat er veel meer stroom door een kabel gaat wat weer betekent dat er met dunnere kabels gewerkt kan worden.

Het werkt eigenlijk hetzelfde als transport van goederen. De kabel is de weg Het voltage is het vervoersmiddel en het amperage de hoeveelheid goederen. Laten we zeggen dat 12V een gewone personenwagen is en 230V een vrachtwagen met oplegger. Om 50.000kg stenen van A naar B te krijgen zijn er wel 50 personenwagens nodig en maar één vrachtwagen. Voor de personenwagens is er dan een veel bredere weg nodig als alle stenen tegelijk aan moeten komen. Wanneer de weg te smal is krijg je ongelukken. Dat wil zeggen als je een te dunne kabel gebruikt zal deze oververhit raken en gaan smelten. Hierdoor is er kans op brand in jouw camper.

Om dit te voorkomen zijn er rekensommen waarmee je kunt uitrekenen hoe dik een kabel minimaal moet zijn. En hoe je iedere kabel met de juiste zekering ook nog eens kunt beschermen.

De factoren in deze som zijn;

  1. de lengte van de kabel (=m van meters)
  2. het amperage (=Ah)
  3. soortelijke weerstand van het materiaal in de kabel (koper=0.0175)
  4. Acceptabel spanningsverlies (Volt=0,5)

De som die je hier dan mee maakt is dan alsvolgt: (2xMxAhx0,0175)/0,5=kabeldikte in mm2 

Dit klinkt ingewikkeld en ziet er misschien ingewikkeld uit, maar als je een beetje handig bent in Excel kun je deze formule daar invoeren en dan rolt de juiste uitkomst eruit wanneer jij de variabele gegevens invoert.

Dus belangrijk om te meten is de lengte van de kabel en het amperage dat er maximaal doorheen moet. (dit heb je als het goed is al in een verbruikersschema staan) In dit schema kun je ook jouw laders toevoegen met de maximale output richting jouw accu. Zo kun je ook de kabeldikte van deze apparaten berekenen.

Om te weten hoe je de kabels moet afzekeren is er weer een andere formule. Hiervoor gelden dezelfde factoren alleen voeg je ook de kabeldikte (mm2) toe welke jij gaat gebruiken.

(0,6XMM2)/(2XMX0,0175) 

Ook hiervoor geldt weer dat het er ingewikkeld uitziet, maar als je het 1x in Excel invoert kun je het voor alle zekeringen uitrekenen.

 

Hier een voorbeeld van een schema in Excel waar direct kabeldikte en zekeringen worden uitgerekend doormiddel van bovenstaande formules.

Besef goed dat het gaat om de veiligheid van jouw elektra aansluiting en dat dit niet iets is om op te bezuinigen. Als je twijfelt kun je altijd een iets dikkere kabel gebruiken. Wij hebben voor alle verbruikers 4mm2 kabels gebruikt zo zitten we altijd aan de veilige kant. Een dunnere kabel is vaak wel wat flexibeler en makkelijker aan te leggen maar ik kan er nu wel voor kiezen om sommige apparaten met elkaar door te verbinden omdat de kabel dik genoeg is. Dus willen we er een extra lampje bij in de keuken of een ventilator aan het dak dan kan ik deze gemakkelijk aftappen van een USB wandcontactdoos bijvoorbeeld.

Maar wederom is het belangrijk dat jij tevreden bent met jouw aansluiting en dat jij het veilig vind.


Aansluiten elektra

Uiteindelijk wordt het dan tijd om alles in te gaan bouwen. Je zult merken dat het juiste gereedschap en de juiste materialen onmisbaar zijn bij het aansluiten van jouw elektra.

Hieronder aan aantal gereedschappen en materialen welke je kunt gebruiken.

Elektrakabels plus (rood) en min (zwart)

deze kabels zijn verkrijgbaar in verschillende dikte welke wordt aangegeven in mm2 (kwadraat)

Bij speciale accushops zullen vooral flexibele kabels worden verkocht. Dit is makkelijker aan te sluiten en zal minder snel breken.

Kabelschoenen

Deze kabelschoenen worden vooral voor de dikkere kabel gebruikt. Ook deze zijn verkrijgbaar in verschillende maten. mm2 voor de dikte van de kabel en M voor de grootte van het oog waar de bout doorheen moet. Veel accu's hebben standaard M8 bouten op de polen en ook veel zekeringen gebruiken M8 bouten. Al zijn er zekeringen en andere welke gebruik maken van M5, M6 of zelfs M10. 

Kleine kabelschoenen en verbindingen

Deze verbindingen en kabelschoentjes worden vaak gebruikt voor de dunnere kabels. Deze zijn minder sterk en makkelijker zelf te monteren. De kwaliteit verschilt nogal en ze zijn niet altijd betrouwbaar.

Krimptang

Een krimptang is een stuk gereedschap waarmee je de kabelschoenen veilig en professioneel aan de kabel bevestigd. Deze zijn er ook in verschillende maten en kwaliteit. 

Krimpkousen / krimpsokken

deze zwarte hulsjes beschermen de uiteinde en bevestigingspunten van de elektrakabels. Deze schuif je om een verbinding heen en door ze met een vlammetje te verwarmen krimpen de hulsjes strak om de verbinding heen. Op deze manier kun je jouw kabels netjes geïsoleerd afwerken.

Massastrip / verdeelblok

Met deze strip kun je verschillende draden bundelen en naar één punt geleiden. Zo hebben wij bijvoorbeeld maar 1 massakabel op het chassis aangesloten. Deze loopt naar het verdeelblok toe en hier zitten alle andere massakabels van verbruikers op aangesloten. Hetzelfde zou je kunnen doen voor de voeding van de accu.


Er zijn natuurlijk nog veel meer materialen en gereedschappen welke gebruikt kunnen worden maar dat is vooral ook een persoonlijke voorkeur. Kijk voor meer informatie over verschillende materialen ook eens op www.uw-accuwinkel.nl. Hier hebben ze een groot assortiment aan materialen geschikt voor 12 en 24 volt aansluitingen.